Als je voor het eerst een kip een zandbad ziet nemen, dan kun je je rot schrikken. Ze kunnen erbij liggen alsof ze dood zijn, en soms denken mensen zelfs dat de kippen een epileptische aanval krijgen. Maar in werkelijkheid zijn ze iets heel belangrijks aan het doen: ze nemen een zandbad. Als je eenmaal weet dat het niks engs is, dan is het zelfs heel leuk om naar te kijken. Ze kunnen er zo druk mee zijn en het is nog eens ontzettend nuttig ook. Een zandbad kan een mijten en luizen plaag bij kippen voorkomen!
Waarom kippen een zandbad nemen:
Je kunt een zandbad voor kippen vergelijken met een douche bij mensen; het wordt gebruikt om schoon te worden en om te ontspannen. Wij gebruiken water om schoon te worden, kippen enkel zand. Kippen hebben namelijk geen water nodig om schoon te worden. Daarnaast helpt een zandbad om luizen, mijten en andere parasieten van zich af te schudden en om af te koelen tijdens warme zomerdagen. Het nemen van een zandbad is zelfs een sociale bezigheid die zorgt voor extra lichaamsbeweging.
Een douche voor mensen is het zelfde als een zandbad voor kippen!
Hebben mijn kippen een zandbad nodig?
Alle kippen hebben een zandbad nodig, maar niet altijd hoef jij er een te maken. Het belangrijkste is dat je kippen áltijd een plek met droog zand ter hun beschikking hebben, ook tijdens regenachtige dagen. Als je kippen altijd een plek hebben waar droog zand ligt, dan hebben ze geen extra zandbad nodig. Maar als ze tijdens regenachtige dagen geen plek met droog zand ter beschikking hebben, dan is het echt belangrijk om die te realiseren.
> Vooral tijdens regenachtige dagen ontstaan er uitbraken van luizen, mijten en andere parasieten, doordat de kippen geen zandbad kunnen nemen om die kriebelbeestjes van zich af te schudden.
> Er is bewezen dat een zandbad helpt om kannibalisme bij kippen te voorkomen. Een zandbad is namelijk een mooie bezigheid, waardoor de kippen zich minder zullen vervelen.
Hoe ziet het eruit als een kip een zandbad neemt?
Ze maken een holletje in het droge zand, en gooien met de vleugels, snavel en poten allemaal zand op hun rug en tussen de veren. Als ze klaar zijn met baden dan gaan ze opstaan en schudden ze zichzelf uit. Tijdens het uitschudden, vallen de parasieten er uit. Je ziet dan het zand als een soort stofwolkje boven ze uit komen. Daarna beginnen ze met poetsen, en zorgen ze ervoor dat alle veren weer netjes zitten. Dit doet de kip vanwege zijn instinct om parasieten tussen de veren te doden.
Hebben kuikens ook een zandbad nodig?
Al vanaf klein af aan vinden kuikens het leuk om kuiltjes te maken en vervolgens bodembedekkers over zichzelf heen te gooien. Net zoals baby’s het vaak heerlijk vinden om in bad te gaan.
Mama kip neemt samen met haar kuikens een zandbad.
Welk zand voor een zandbad?
Er wordt van alles geschreven over het ‘beste’ zand voor in een zandbad. Sommigen hebben het over houtas, diatomeeënaarde of kalk, wat je door het zand zou moet mengen voor het beste zandbad. Want ja, stoffen zoals houtas, diatomeeënaarde en zwavelpoeder zijn allemaal effectief in het bestrijden van mijten, luizen en andere parasieten.
Máár.. deze stoffen kunnen ook gevaarlijk zijn voor de gezondheid van kippen. Kippen hebben een erg gevoelig ademhalingsstelsel, veel gevoeliger dan wij mensen. Deze stoffen bestaan uit kleine stofdeeltjes, die tot diep in het ademhalingssysteem kunnen doordringen. Hierdoor kunnen ze de trilhaartjes of de longen beschadigen. Als je een kip een zandbad ziet nemen, dan kun je zien dat het een stofwolk kan veroorzaken, waardoor de kans dat de kippen de stoffen inademen best heel groot is. Voeg daarom geen van deze stoffen toe aan het zandbad. Daarom raad ik aan om gewoon zand van bouwkwaliteit te gebruiken. Zand doet simpelweg precies waar een zandbad voor bedoeld is, er zijn geen extra toevoegingen nodig.
> Op het moment dat je luizen, mijten of parasieten bij je kippen ziet, kun je wel houtas, diatomeeënaarde of kalkpoeder in een plastic zak doen. Vervolgens zet je de kip in de zak en houdt je de kip bij de nek vast. Daarna beweeg je de zak heen en weer waardoor er een stofwolk ontstaat in de zak. Op die manier zorg je ervoor dat de kip onder de parasiet dodende stof zit, zonder dat het in de luchtwegen terecht komt.
Kip in een plasticzak met houtas, diatomeeënaarde of kalkpoeder om mijten te doden.
Praktisch: hoe maak je een zandbad?
1. Zoek een plek waar het altijd droog is, ook tijdens de regen. Dit kan bijvoorbeeld onder het kippenhok zijn. Als je niet zo’n plek hebt, kun je een afdakje voor je kippen maken. Een oude tuintafel kun je hier goed voor gebruiken.
2. Maak de grond los. Verwijder eventuele stenen en spit de grond om met een schep.
3. Vul dit nu aan met zand. Dit kan speelzand zijn, maar tuinaarde is ook prima. Het maakt niet veel uit welke soort zand je gebruikt, als het maar droog blijft.
4. En klaar! Het kan nodig zijn om het zand eens per 3 maanden aan te vullen, als er een grote kuil is ontstaan.
Tijdens zonnige zomerdagen maken kippen zelf een zandbad. Ze scharrelen het warme zand aan de kant, en maken zo een lekker koel plekje om te liggen.
Namens je kippen: dankjewel!
Bronnen voor de wetenschappelijke onderzoeken:
1. Tessa C. Grebey, Ahmed B.A. Ali, Janice C. Swanson, Tina M. Widowski, Janice M. Siegford: Dust bathing in laying hens: strain, proximity to, and number of conspecifics matter. Poultry Science, 2020.
2. M.C. Appleby, S.F. Smith, B.O. Hughes: Nesting, dust bathing and perching by laying hens in cages: effects of design on behaviour and welfare. Poultry Science, 1993.
3. D.L.M. Campbell, M.M. Makagon, J.C. Swanson, J.M. Siegford: Litter use by laying hens in a commercial aviary: dust bathing and piling. Poultry Science, 2015.
4. Vezzoli G, Mullens BA, Mench JA: Relationships between beak condition, preening behavior and ectoparasite infestation levels in laying hens. Poultry Science, 2015.
5. Susan Burek: Diatomaceous Earth is no a friend of nature. Moonlight mile herb farm, 2021.
6. Kathy Shea Mormino: The chicken chick's guide to backyard chickens. Verenigde Staten, 2017.
Misschien vind je dit ook interessant:
