Het kan je bijna niet ontgaan zijn: het wordt koud. Heel koud. Voor ons mensen is kou echt een ding. Kippen daarin tegen, kunnen beter tegen kou dan tegen warmte. Ga jezelf in dit geval dus niet vergelijken met een kip, kippen zijn heel anders gebouwd dan mensen. Kippen hebben namelijk unieke eigenschappen waarmee ze hun eigen temperatuur kunnen regelen. In deze blog schrijf ik over 5 dingen die je juist wél moet doen en 4 dingen die je juist niét moet doen om je kippen te helpen in de winter.
6 dingen die jij kan doen voor je kippen als het koud wordt:
1. Zorg voor vers, ontdooid water
Water is voor kippen echt essentieel. Kippen hebben water nodig om hun lichaamstemperatuur te reguleren, voor de spijsvertering, de groei en de eierproductie. Als je kippen overdag een paar uur GEEN toegang hebben tot water, kan de eierproductie wekenlang afnemen. Zorg er naast vest water voor dat je kippen onbeperkt kunnen eten. Als het erg koud is, dan eten je kippen meer. Om voedsel te kunnen veteren hebben ze water nodig. Als het water te lang bevroren is eten ze niet en kunnen ze zich niet goed opwarmen. Het kan voor je kippen heel fijn en lekker 😉 zijn om tijdens koude dagen gefermenteerd voer aan te bieden.
Klik hier om meer te lezen over het fermenteren van voer, incl. stap voor stap uitleg.
Wist je dat een kip zijn lichaamstemperatuur kan verhogen door meer te eten bij koud weer? De spijsvertering van de kip creëert interne warmte. Hierdoor wordt de huid van de kip verwarmd. De warmte wordt vastgehouden door de veren. Eigenlijk is een kip dus een kleine oven, gewikkeld in bontjassen.
2. Zorg voor een vochtvrij hok
Naast dat vocht in de vorm van water super belangrijk is voor kippen, kan het ook een vijand zijn. Vriestemperaturen in het hok én vocht samen is het recept voor bevriezing. Er komt vocht in het hok door de ademhaling en door de mest van de kippen. Kippenmest bestaat namelijk voor 85% uit water. Als het te vochtig is in een hok dan kunnen de kammen, lellen en de tenen van de kippen bevriezen. Bevroren kammen, lellen en tenen kun je herkennen aan kleurveranderingen (wit/grijs/blauw/zwart/bleek), blaren of een zwelling. Als er in de ochtend condens druppels op de ramen van het hok zitten, is er niet voldoende ventilatie in het hok. Vocht MOET uit het hok worden verwijderd!
3. Zorg voor goede ventilatie
Het doel van ventilatie is zoveel mogelijk luchtverversing in het hok zonder tocht. Idealiter zijn er aan alle vier de zijden van het hok ramen en / of ventilatieopeningen. Deze ventilatieopeningen moeten aan de bovenkant van het hok zitten: de kip mag niet in de tocht zitten. Als je hok op dit moment te weinig ventilatie bevat, pak dan een zaag en maak meer ventilatie. Je kunt de gaten afdekken met nertsengaas (0,8 mm) zodat het hok wel veilig blijft tegen ongedierte. Voorkom dat je kippen op de tocht zitten. Tocht ontneemt de kippen de warmte die ze hebben opgebouwd
om zichzelf warm te houden.
Wist je dat een kip zijn of haar lichaamswarmte zo goed vast weet te houden, door de bloedstroom naar de kam, lellen en de voeten te beperken? Dit zijn ook de lichaamsdelen die bij warm weer de warmte afvoeren. Daarnaast kruipen kippen graag naast elkaar om elkaar comfortabel en warm te houden. De lichaamstemperatuur van kippen is ongeveer 40 graden!
4. Gebruik de juiste zitstokken
Zorg dat de zitstokken de juiste afmeting hebben en dat ze vooral NIET rond zijn. Een goede zitstok is gemaakt van een balk en heeft afgeronde hoeken.
Als de stok rond is dan kan de kip zijn eigen poten niet verwarmen in de kou doordat de tenen aan de onderkant van de stok komen. Als de stok de juiste vorm en afmeting heeft, kan de kip zijn eigen poten bedekken en verwarmen. Een verkeerde vorm van de zitstok geeft ook gevaar door de scherpe randen en kan Bumblefoot (gewrichtsontsteking) veroorzaken. Een goede zitstok is dus erg belangrijk. Geschikte afmetingen voor zitstokken zijn: 5,5 cm breed voor de gemiddelde kip en 4 cm breed voor krielen. De dikte maakt niet uit.
5. Creëer windbrekers en minimaal één sneeuwvrije plek.
Windbrekers zorgen ervoor dat kippen op een plek kunnen zitten zonder regen, sneeuw en wind. Dit kun je doen door een zijwand van de ren af te dekken met folie of plexiglas. Als je een hok op poten hebt, kun je ook onder het hok een windbreker maken door 3 van de 4 kanten af te dekken. Als je een grote buiten ren hebt, dan kun je één of 2 zijkanten afdekken zodat het meeste wordt tegengehouden. De meeste kippen houden niet van wandelen in de sneeuw. Zorg ervoor dat er in ieder geval één plek in de ren is waar ze ‘sneeuwvrij’ kunnen staan. Sommige kippen zullen vrijwillig door de sneeuw lopen, maar probeer de anderen niet te
dwingen of aan te moedigen om naar buiten te gaan. Zorg ervoor dat ze wel uit zichzelf naar buiten kunnen, maar laat ze zelf beslissen waar ze hun dag willen doorbrengen.
6. Doe een goede multivitamine door het drinkwater.
Bij temperaturen onder 0 kunnen je kippen wel een steuntje in de rug gebruiken. Een goed multivitamine preparaat kan ze daarbij helpen. Multivitamin is een hoog geconcentreerd multivitamine preparaat voor kippen. Multivitamin zorgt ervoor dat je kippen veel minder vatbaar zijn om ziek te worden. Het verhoogt de weerstand en verbetert de darmflora. Multivitamin helpt je kippen om de voedingsstoffen in het voer beter op te kunnen nemen. Niet alleen heel erg fijn voor in de winter, maar ook tijdens andere momenten wanneer je kip een steuntje in de rug kan gebruiken.
Klik hier voor meer informatie over Multivitamin of om het product te bestellen.
4 dingen die je niét moet doen als het koud wordt:
1. Zet de drinkbak NIET in het nachthok
Zelfs met perfecte ventilatie lukt het niet om een hok vochtvrij te maken als er drinkwater wordt geknoeid op de bodembedekker. Zolang je de kippen binnen een uur nadat het licht is toegang geeft tot water, is er geen water nodig in het nachthok. Met een drinkbak in het nachthok vergroot je de kans dat de kammen, lellen en de poten van je kippen bevriezen.
2. Hang geen warmtelamp op in het nachthok
Het is echt niet nodig om de binnenkant van het nachthok te verwarmen. Als er een temperatuurverschil van meer dan 5 graden zit tussen het nachthok en de ren, zullen de kippen juist eerder ziek worden, omdat zij niet zoals wij mensen een jas aan of uit trekken wanneer ze wisselen van het nachthok naar de ren. Daarnaast geeft een warmtelamp veel kans op brand omdat kippen veel stof produceren en tegen de warmtelamp aan kunnen vliegen.
3. Ga je kippen niet vetmesten
Ga je kippen niet vetmesten met veel maïs of andere suikerbommen. Je mag je kippen zeker wel verwennen met wat extra’s, maar houd het gezond. De meeste kippen in de tuin zijn namelijk al te dik. Wat je wel zou kunnen geven is bijvoorbeeld een gekookt ei. Dit vinden kippen heerlijk! Je kunt wat eieren van je kippen koken, pellen en vervolgens in stukken aan je kippen te geven. Het is sowieso een goed idee om je kippen af en toe een ei gekookt terug te geven. Dit is erg gezond voor ze. Groenvoer en fruit zijn verder ook altijd een goed idee. In de winter kun je ook een handje zonnebloempitten of (gedroogde)meelwormen geven, dit is erg energierijk en voedzaam. Op de foto zie je dat kippen erg dol zijn op gekookte eieren..
Wil je meer weten over goede voeding voor kippen? Klik dan hier.
4. Laat de eieren niet lang liggen
Als je kippen eieren leggen als het zo koud is, dan kunnen de eieren bevriezen. Haal de eieren daarom zo snel mogelijk weg om bevriezing te voorkomen. Als je denkt dat het ei wat te lang heeft gelegen in de vrieskou, gebruik het dan niet zelf, maar geef het ei terug aan je kippen.
LET OP:
* Als je een zeil of een net boven het hok hebt hangen, let dan goed op instortgevaar! Een zeil maar ook netten kunnen door de vele sneeuw en ijzel die wordt verwacht inzakken. Haal de komende dagen het zeil of het net dus van het hok!
* Als de temperatuur extreem koud is, met dubbele cijfers onder 0, mag je een broedse hen NIET toestaan om lang op haar nest te zitten om haar eieren warm te houden. Een broedse kip eet maar één of 2 keer per dag en normaal is dat geen probleem. Maar als het koud is, krijgt ze echt te weinig voeding binnen waardoor ze zichzelf niet meer warm kan houden. Dit kan levensbedreigend zijn.
* Dit artikel geld NIET voor kuikens! Kuikens hebben speciale zorg nodig, waaronder een veilige warmtebron omdat ze fysiek niet in staat zijn om hun lichaamstemperatuur te regelen.
Bronnen voor de wetenschappelijke onderzoeken:
- Colleen Carlson, Extension educator and Hannah Lochner – University of Minnesota Extension: Caring for chickens in cold weather. Minnesota, 2022
- Damerow, Gail: The Chicken Health Handbook. Storey, 2015.
- Agriculture and Natural Resources – Ohio State University Extension Firas: Winter and Your Backyard Chickens. Ohio, 2018.
- Jiaying Hu and Heng-wei Cheng: Warm perches: a novel approach for reducing cold stress effect on production, plasma hormones, and immunity in laying hens. Pub. Elsevier Poultry Science, 2021.
- Regnier J., Kelley K: Heat- and cold-stress suppresses in vivo and in vitro cellular immune responses of chickens. Am. J. Vet. Res. 1981.
- Borsoi A., Quinteiro-Filho W.M., Calefi A.S., Ferreira A.J.P., Astolfi-Ferreira C.S., Florio J.C., Palermo-Neto J. Effects of cold stress and Salmonella Heidelberg infection on bacterial load and immunity of chickens. Avian Pathol. 2015
Misschien vind je dit ook interessant:
