Je hen wil het nest niet verlaten en ze pikt of gromt als je haar verplaatst of eieren wil pakken. Ze is niet ziek, maar broeds. Dat wil zeggen dat ze graag kuikens wil uitbroeden. Het instinct om eieren uit te broeden wordt geactiveerd door dagen waarop het langer licht is. Kippen die gefokt zijn om eieren te leggen; zoals leghorns en barnevelders worden zelden broeds. En dat terwijl hennen van andere rassen; zoals cochins, zijdehoen, wyandotte bijna aan niks anders kunnen denken dan broeden. Als hennen een lange tijd broeds zijn, dan is dit een risico voor hun gezondheid. Een broedse hen eet ongeveer één vijfde van wat ze normaal eet, en sommige dagen eet ze helemaal niet. Als gevolg hiervan kan ze 20% van haar normale gewicht kwijtraken. Als je hen op onbevruchte eieren zit die nooit uitkomen, of als je hen 2 broedsels achterelkaar doet, kan uiteindelijk verhongeren. Om deze reden raden wij aan om je hennen maximaal één keer per jaar te laten broeden. Maar ja, wat als je hen veel vaker broeds wordt? Of wat als je helemaal geen kuikens wil? Daarover meer in dit artikel.
Ons advies voor je broedse kip:
Kenmerken van een broedse hen:
Een broedse hen wil net zolang op eieren zitten totdat ze kuikens uitbroedt. Het is een instinct. Ze wordt fel, beschermend en als je bij haar in de buurt komt begint ze te grommen en zet ze haar veren op. Ze pikt naar alles en iedereen, om te voorkomen dat iemand bij haar eieren komt. Als je hen broeds is dan wil dit zeggen dat ze heel graag moeder wil worden. Een broedse hen kan een kale plek krijgen op haar buik. Dit komt doordat ze haar eigen borstveren uittrekt om de warmte en het vocht van haar huid direct aan de eieren te kunnen geven.
Een broedse hen 'blaast' vaak al haar veren op.
Hoe wordt een hen broeds?
Als je hen eieren legt en het steeds langer licht wordt op een dag, dan kan het zijn dat je hen broeds wordt. Broedsheid wordt veroorzaakt door de hormonen oestrogeen en progesteron. Er zijn een paar triggers die deze hormonen activeren:
> Een rustig, ongestoord en donker legnest.
> Veel eieren in een legnest.
> Andere broedse hennen.
Maar niet alle hennen hebben deze triggers nodig om broeds te worden. Bij sommige rassen (zoals zijdehoenders en cochins) worden deze hormonen al snel geactiveerd. Hierdoor zijn dit soort rassen veel en vaak broeds. Er zijn ook hennen die nooit in hun leven broeds zullen worden. Je kunt een hen niet broeds maken, maar de bovenstaande triggers kunnen er wel voor zorgen dat ze broeds wordt. Sommige mensen zeggen dat broeds zijn kan worden ontmoedigd door de eieren uit het zicht van de hen te halen, maar de ervaring leert dat een kip die echt graag wil broeden dit toch wel gaat doen. Zij wordt niet zo gemakkelijk ontmoedigd. De meeste hennen volgen hun moederinstinct..
Als een hen echt wil broeden, dan vind ze wel een plekje..
Een broedse hen verwaarloost zichzelf voor het welzijn van de verwachte kuikens
Haar instinct wil dat ze blijft zitten wachten tot de kuikens uitkomen. Het boeit haar niet of er wel of geen eieren onder liggen en of de eieren wel of niet bevrucht zijn. Een broedse hen gaat maar één of twee keer per dag van het nest om te eten, te drinken en te poepen. Daarnaast eet ze maar ongeveer 20% van wat ze normaal eet en drinkt ze ook veel minder. Op sommige dagen eet ze zelfs helemaal niet. Hierdoor verliest ze veel gewicht, wordt haar kam bleek, verliezen haar veren de glans en wordt ze kwetsbaar voor parasieten. Daarom is het advies om een hen niet meer dan één keer per jaar te laten bloeden. Als er geen bevruchte eieren zijn of als ze op een leeg nest zit, dan kan de broedsheid nog langer dan drie weken aanhouden. Ze is echt van plan om net zolang te blijven zitten tot de kuikens uitkomen. In dat geval kun je haar beter zo snel als mogelijk broeds-af maken.
Een broedse hen loopt heel onwennig rond als ze gaat eten. Je ziet dat ze zo snel als mogelijk weer naar haar nest toe wil.
Poep van een broedse kip
De poep van een broedse kip ziet eruit als gewone poep, maar dan drie of vier keer groter en het stinkt enorm! Dit komt doordat de poep urenlang wordt vastgehouden in plaats van regelmatig gedurende de dag te worden geleegd. Een broedse hen poept niet in haar nest omdat ze het schoon wil houden voor de verwachte kuikens.
Een hen broeds af maken
Het is geen goed idee om je kip vaker dan één keer per jaar broeds te laten zijn. Als je niet wil dat je kip broeds is, omdat je geen kuikens wil of omdat dit niet goed is voor haar gezondheid dan kun je haar broeds-af maken. Dit wil zeggen dat je de aanmaak van de hormonen die zorgen voor broedsheid verbreekt. In dit geval geldt; hoe eerder, hoe beter. Hoe langer een hen broeds is, hoe langer het duurt om de broedsheid te laten stoppen, en hoe langer het duurt voordat ze weer eieren gaat leggen. Het is dus belangrijk om er snel bij te zijn!
Er zijn veel verschillende methoden om de broedsheid af te breken, maar veel daarvan zijn echt wreed of enorm stressvol. Er is één methode die ik aanraad. Bij die methode laat je haar buik geleidelijk afkoelen zodat de hoeveelheid hormonen afneemt. Nee nee, niet met water of ijs!
Bronnen voor de wetenschappelijke onderzoeken:
1. P. J. Sharp: Broodiness and broody control. Biology of breeding poultry, 2009.
2. Ling Qian Yin, Jin Shan Ran: Genetic regulation of broodiness in poultry. PubMed, 2019.
3. Damerow, Gail: The Chicken Health Handbook. Storey, 2015.
4. Kathy Shea Mormino: The chicken chick's guide to backyard chickens. Verenigde Staten, 2017.
Misschien vind je dit ook interessant:
