Help: mijn kip heeft een prolaps
Als de cloaca van je kip uitpuilt, dan heeft je kip waarschijnlijk een prolaps. Dit kan ontstaan na het leggen van een ei, als een stukje van de legdarm van de kip buiten de cloaca blijft hangen. Normaal gesproken trekt dit meteen weer in als de kip een ei heeft gelegd, maar bij een prolaps is daar iets mis gegaan.
Ons advies om je kip met een prolaps te helpen:
1. Haal de kip direct uit de groep.
Een prolaps valt op, en dat trekt de aandacht van andere kippen. Zij kunnen uit nieuwsgierigheid of instinct aan het weefsel gaan pikken en dat wil je absoluut voorkomen. Zet de kip daarom meteen apart op een rustige, veilige plek.
Een prolaps komt voor in veel verschillende varianten, van zo klein als een druif tot zo groot als een tennisbal.
2. Comfortmix in de snavel of in het drinkwater doen.
Heb je Comfortmix in huis? Geef dit dan aan je kip tegen het ongemak. Klik hier voor meer informatie over Comfortmix of om het product te bestellen.
3. Spoel de prolaps voorzichtig schoon met lauwwarm water.
Gebruik zacht stromend, lauwwarm water om vuil of mest van het weefsel te verwijderen. Wees daarbij voorzichtig: het weefsel is kwetsbaar en kan makkelijk beschadigen. Door eerst goed schoon te maken, verklein je de kans op infecties én werkt de suiker in de volgende stap beter.
4. Strooi nu kristalsuiker op de prolaps.
Gebruik gewone witte kristalsuiker (geen poedersuiker of rietsuiker) alleen deze grove korrels hebben het juiste effect. De suiker onttrekt vocht aan het opgezwollen weefsel, waardoor de prolaps iets krimpt. Dat maakt het terugduwen straks makkelijker én helpt om het binnen te houden.
5. Laat de suiker ongeveer 15 minuten inwerken.
Zet je kip in de tussentijd in een rustige, droge en donkere ruimte. Leg op de bodem bijvoorbeeld een krant, puppy pad of een schone handdoek. Dit voorkomt dat er vuil of stof aan de prolaps blijft kleven — en dat is belangrijk om infecties te voorkomen.
6. Spoel de suiker voorzichtig weg.
Gebruik opnieuw zacht stromend lauwwarm water om de suikerkorrels van de prolaps te spoelen. Het effect van de suiker is dan al bereikt. De zwelling is in die 15 minuten al afgenomen doordat het vocht eruit is getrokken. Door het af te spoelen voorkom je dat er bacteriën of vuil aan blijven kleven wanneer je de prolaps terugduwt.
7. Trek een handschoen aan en breng glijmiddel aan op je vingers.
Heb je geen glijmiddel, dan kun je ook kokosolie gebruiken. Dit zorgt ervoor dat je de prolaps voorzichtig kunt terugduwen zonder het kwetsbare weefsel te beschadigen.
8. Houd de kip nu voorzichtig (een beetje) op z’n kop.
Zorg dat haar cloaca hoger ligt dan de rest van haar lijf. Zo helpt de zwaartekracht mee om de prolaps weer naar binnen te krijgen.
Zorg ervoor dat het deel van de cloaca hoger ligt dan de rest van het lichaam. Op die manier helpt de zwaartekracht om de prolaps weer terug te doen laten gaan.
9. Denk je dat er nog een ei aankomt, of is je kip een legkip?
Dan kan het verstandig zijn om de leg tijdelijk te stoppen, zodat het legapparaat tot rust kan komen. Daarvoor hebben we een eenvoudige huis-tuin-en-keuken-methode die je meteen kunt toepassen:
Schil een aardappel en snijd met een dunschiller dunne plakjes van het gele deel. Doe ongeveer drie plakjes in 200 ml water en laat dit even staan. Het zetmeel uit de aardappel komt in het water terecht en zorgt ervoor dat de leg wordt afgeremd. Geef dit zetmeelwater gedurende een paar dagen als drinkwater. Binnen drie dagen zou de leg gestopt moeten zijn, vaak voor enkele weken.
10. Laat je kip minimaal drie dagen in een donkere, rustige ruimte zitten.
Een hondenbench is hiervoor ideaal: het geeft haar rust, beperkt haar bewegingsvrijheid en voorkomt dat ze gaat persen of opnieuw eieren gaat leggen. Zorg dat er eten en drinken in de bench staan, en gebruik op de bodem een krant, puppy pad of een oude handdoek. Zo blijft het schoon en voorkom je dat er iets aan het gevoelige gebied blijft kleven. Houd er rekening mee dat de prolaps de eerste dagen nog wat gezwollen kan zijn, dat is normaal.
Je kunt een handdoek of een deken over de bench heen leggen om te zorgen dat het wat donkerder wordt. Zorg ervoor dat er nog wel voldoende licht en zuurstof binnen komt. 2 zijkanten en de bovenkant afdekken is donker genoeg.
11. Geef je kip extra calcium via het drinkwater.
Calcium speelt een belangrijke rol bij de spierfunctie. Door tijdelijk extra calcium toe te voegen aan het drinkwater, help je de spieren rond de cloaca sterker te worden. Dat ondersteunt het herstel en verkleint de kans op een nieuwe prolaps.
12. Wees voorbereid op herhaling.
Het kan zijn dat je de prolaps een paar keer opnieuw naar binnen moet brengen. En helaas: de kans is groot dat het in de toekomst nog een keer gebeurt. Dat komt doordat de sluitspier van de cloaca steeds een beetje zwakker wordt. Juist daarom is het zó belangrijk om te blijven ondersteunen met extra calcium.
13. Laat je kip pas terugkeren naar de groep als de zwelling volledig verdwenen is.
Een beetje zwelling is in de eerste dagen normaal. Geef het de tijd om rustig af te nemen. Pas als het gebied weer rustig en normaal oogt, mag je je kip weer bij de rest zetten. Doe je dit te vroeg, dan is de kans groot dat andere kippen gaan pikken en dat wil je koste wat kost voorkomen.
Deze zwelling is normaal. Dit wordt de komende dagen als het goed is een stuk minder.
14. Let goed op de mest van je kip.
Zie je dat ze normaal poept? Dan weet je dat er in elk geval géén sprake is van legnood. Poept ze echter helemaal niet, dan kan het zijn dat er naast de prolaps ook een ei vastzit. In dat geval is er mogelijk sprake van legnood. Let goed op de mest. Als ze poept dan heeft ze geen legnood. Poept ze niet? Dan kan het zijn dat ze naast de prolaps ook legnood heeft. Klik hier voor meer informatie over legnood.
15. Blijft de prolaps na drie dagen terugkomen?
Als het probleem blijft terugkeren, ook nadat je haar goed hebt verzorgd, dan is het tijd om een dierenarts te raadplegen. Soms is een kleine hechting nodig om de cloaca tijdelijk gesloten te houden, zodat het weefsel echt tot rust kan komen en beter herstelt.
Een week na de prolaps ziet het er alweer een stuk beter uit!
De huid rondom de cloaca is nog wat kaal, en dat is niet zo gek, deze kip is een uitstekende legkip. Bij goede leggers wordt de huid rondom de cloaca en de buik vaak wat dunner. Door die dunnere huid is de doorbloeding iets minder goed, en dat kan de veergroei tijdelijk verstoren.
Ik kan mij goed voorstellen dat je het heel spannend vind. Wil je graag dat ik via whatsapp met je mee kijk? Stuur mij dan gerust een berichtje!
Oorzaken van een prolaps:
> De hen is te dun of juist de dik is.
> De eieren te groot zijn
> Een verstopping bij de kip waardoor ze hard gaat persen.
> Als je kip geen goede voeding krijgt en hierdoor een tekort heeft aan calcium.
Een prolaps voorkomen:
Zorgen voor goede voeding is het belangrijkste wat je kan doen om een prolaps te voorkomen. Goede voeding helpt bij het ontwikkelen van het skelet en de spieren. Maar goede voeding zorgt ook zodat de kip schalen van goede kwaliteit kan produceren. Klik hier voor meer informatie over goede voeding voor kippen. Daarnaast is het belangrijk dat de legnesten een fijne, comfortabele plek zijn. Kippen leggen hun ei graag in een donker hoekje, minimaal 30 cm van de grond. Als bodembedekker kun je het beste brekerzand gebruiken. Klik hier voor meer informatie over brekerzand. Het is een goed idee om een laagje grit bovenop het brekerzand te leggen, eventueel afgedekt met een laagje zaagsel. Door het laagje grit kan de kip als zij op het nest zit meteen wat calcium kan opnemen, die ze gebruikt voor het produceren van de eierschaal. Klik hier voor meer informatie over calcium (grit) voor kippen. Als je kippen geen of weinig grit eten kun je tijdens de legperiode 2 dagen per week Calcium plus in het drinkwater doen. Gebruik géén stro in de legnesten: stro is de ideale plek voor bloedluizen.
Bronnen voor de wetenschappelijke onderzoeken:
1. Demirel AH, Ongoren AU, Kapan M, Karaoglu N: Sugar application in reduction of incarcerated prolapsed rectum. Pubchem, 2007.
2. Wilson PW: Understanding avian egg cuticle formation in the oviduct. Biol Reproduction, 2017.
3. Gilbert AB: Calcium and reproductive function in the hen. Proceedings of the Nutrition Society, 2011.
4. Pancer Z, Snapir N: Recovery of ova and their reinsertion into the hen's oviduct through a fistula British Poultry Science, 2016.
5. Shemesh M, Shore L, Lavi S, Ailenberg M, Bendheim U, Totach A, Weisman Y: The role of 17 beta-estradiol in the recovery from oviductal prolapse in layers Poultry Science, 2018
6. Sandra Stuttgen: Life Cycle of a Laying Hen. University of Wisconsin-Madison, 2018.
Misschien vind je dit ook interessant:
