Iedereen die kippen gaat houden weet dat er iets op de bodem van het hok gebruikt wordt. Maar heb je je wel eens afgevraagd waarom dat zo is? Een goede bodembedekker is veel belangrijker dan je in eerste instantie zou denken. In dit artikel lees je welke bodembedekker wel of juist niet geschikt is. Allereerst leg ik uit wat de belangrijkste functies zijn van een bodembedekker, zodat je weet waarom een goede bodembedekker zo belangrijk is.
De 2 belangrijkste functies van een goede bodembedekker
1. Het hok droog houden
Kippenmest bestaat voor 85% uit water. Op het moment dat je kippen op stok zitten en poepen, ontstaat er dus veel nattigheid. De meeste bodembedekkers zoals zaagsel nemen het vocht uit de mest op waardoor er natte plekken en schimmel ontstaat. Deze natte plekken zijn echte bacteriehaarden. Bacteriën hebben een vochtige omgeving nodig om zich te kunnen voortplanten. In een droge omgeving kunnen bacteriën zich niet voortplanten en is er veel minder kans op ziekte-uitbraken.
Maar bacteriën worden ook gevaarlijk als ze kippenmest gaan afbreken. Dan komt er namelijk een schadelijke gas vrij: ammoniakgas. Dit stinkt niet alleen, het is ook schadelijk voor de gezondheid van kippen en voor jou als verzorger. Ammoniak beschadigd de luchtwegen en kan een dodelijke luchtweginfectie veroorzaken. Ammoniak kan er ook voor zorgen dat kippen minder honger hebben en minder gaan eten. Hierdoor kunnen kuikens slechter groeien en leggen hennen minder eieren. Als ammoniakgas oplost in vloeistof, kan het de ogen irriteren en daar een ontsteking en zelfs blindheid veroorzaken. Een bodembedekker moet dus voorkomen dat er veel schadelijke ammoniakgassen vrij komen.
Wist je dat: schimmels in het hok luchtweginfecties kunnen veroorzaken bij kippen? Het ademhalingsstelsel van kippen is erg kwetsbaar. Schimmels kunnen daardoor snel problemen veroorzaken voor de gezondheid van je kippen. In een vochtige hok kunnen schimmels snel en ongezien groeien. Hierdoor wordt het ademhalingsstelsel van je kippen iedere keer als je ze op stok zitten aangetast. Op de foto hieronder zie je een kip met een luchtweginfectie.
2. Het schoonmaken makkelijker maken
Mest is de grootste infectiebron bij kippen. Je wil dus voorkomen dat het zich opstapelt met alle gevolgen van dien: bacteriën gaan zich vermenigvuldigen, wormen gaan zich in de uitgepoepte mest verspreiden of er ontstaan gevaarlijke ammoniakdampen. De bodembedekker moet er dus voor zorgen dat het hok makkelijk schoon te houden is. Uit de praktijk blijkt dat mensen veel sneller schoon gaan maken als het maar een klein werkje is. En je zult er ook voor beloond worden: een schoon hok betekent schone eieren 
.
.Wat er mis is met veelgebruikte bodembedekkers zoals: stro, vlas, zaagsel, houtsnippers en hennepvezels?
En er is een bodembedekker die hieraan voldoet..
Het is schoon, droog, goedkoop én praktisch! Het is.... Zand! Zand is echt een magisch product als bodembedekker. Het heeft zóveel voordelen, dat ik niet begrijp dat het nog zo weinig bekendheid heeft onder kippenhouders. Hieronder staan 8 redenen om zand te gebruiken als bodembedekker, als je hierna nog niet overtuigd bent dan weet ik het ook niet meer
8 redenen om zand te gebruiken in het kippenhok
1. Schoon, droog zand voorkomt dat ziektekiemen zich kunnen voortplanten.
Zand is anorganisch materiaal. Dat wil zeggen dat het weinig voedingsstoffen bevat waar bacteriën en ziektekiemen zich mee kunnen voeden. In een kippenhok waar zand als bodembedekker wordt gebruikt is er veel minder kans op problemen zoals coccidiose en E-coli. Doordat de ziektekiemen zich in zand niet kunnen voortplanten wordt voorkomen dat ze zich als een razende voortplanten. Op deze manier kunnen de kippen een natuurlijke weerstand opbouwen en is de kans dat al je kippen besmet raken een stuk kleiner.
Wist je dat zand coccidiose problemen verminderd? Parasieten hebben namelijk een warme, vochtige omgeving met zuurstof nodig om voort te planten en dit geeft zand ze niet. Kippen zijn in staat om geleidelijk een natuurlijke immuniteit tegen coccidiose op te bouwen, want coccidiose komt bijna in elke groep kippen in kleine mate voor. Door zand wordt deze natuurlijke immuniteit bevorderd want er wordt voorkomen dat er een overbevolking komt, die vaak wordt bevorderd door nat strooisel. Lees hier meer over het voorkomen van coccidiose bij kippen.
2. Mest blijft op zand liggen, waardoor het gemakkelijker schoon te maken is.
In tegenstelling tot alle andere bodembedekkers, blijft mest op zand liggen. Hierdoor kun je het er heel gemakkelijk afscheppen, zonder meteen alles te moeten vernieuwen. Maak het jezelf dus lekker makkelijk, en zorg dat je maar één keer per week 10 minuutjes met het schoonmaken van het hok bezig bent. Je hoeft het zand maar één keer per jaar volledig te vernieuwen. Je kunt het zand ook heel goed gebruiken in de legnesten, dus zeg maar hallo tegen mooie schone eieren!
3. Zand regelt de temperatuur in het kippenhok.
Zand houdt het kippenhok kouder in de zomer en warmer in de winter. Dit zorgt voor een veel stabielere hok temperatuur.
4. Geen vochtige plekken > geen bacteriehaarden!
Zand droogt uitwerpselen uit en laat vocht verdampen. De meeste bodembedekkers nemen het vocht uit de mest op waardoor er een natte plek ontstaat. Doordat de mest op het zand blijft liggen, wordt het alleen bovenop een beetje vochtig. Maar doordat het zand erg snel droogt komen er geen grote, natte plekken.
5. Zand gaat ontzettend lang mee.
Zand is zuinig en goedkoop in gebruik. Je hoeft het maar één keer per jaar volledig te vervangen, als je iedere week even de poep eruit schept. In tegenstelling tot andere bodembedekkers die je soms zelfs iedere week volledig moet vervangen. Hierdoor is zand ook erg milieuvriendelijk. Af en toe halen we wat extra zand bij, als de legnesten bijvoorbeeld erg vies zijn door kapotte eieren.
6. Zand is heel goedkoop.
Voor 15 kilo zand betaal je ongeveer € 1,20. Extreem goedkoop dus. Zeker als je het maar één keer per jaar hoeft aan te schaffen.
7. De afgeschepte mest is perfect voor op de composthoop.
Doordat mest heel makkelijk van zand af geschept kan worden, is het super materiaal voor op de composthoop. Bij andere bodembedekkers is dit lastiger doordat de mest in de bodembedekker zakt, en het niet goed is om veel luchtig materiaal (zoals stro, hooi, houtsnippers) toe te voegen aan de composthoop. Door de mest van zand af te scheppen kun je de vruchtbare mest hergebruiken op de composthoop. Win, win situatie voor jou, je kippen en je tuin.
8. Zand is ook heel geschikt voor in de ren.
Als er geen gras meer groeit in de ren, kan het al snel een modderige boel worden. In de ren heeft zand dezelfde voordelen als in het nachthok. Zeg maar doei tegen de modder en de grote waterplassen!
Waar kun je geschikt zand kopen?
Er zijn veel verschillende soorten zand. Als je zand gebruikt als bodembedekker voor je kippen dan is het belangrijk om te kiezen voor gewassen zand. Er worden allerlei namen voor gebruikt: rivierzand, oeverzand of brekerzand. Maak anders even een foto of een printscreen van het plaatje hieronder, dan kunnen ze je in de bouwmarkt vast verder helpen.
Hoeveel zand heb ik nodig?
Gebruik in het nachthok een laag van +/- 5 cm hoog, dan zit je zeker goed voor een heel jaar. In de ren heb je een dikkere laag nodig, zodat de kippen lekker kunnen scharrelen. Gebruik daarom een laag van +/- 10 cm in de ren. Met 4 zaken van 25 kilo kom je in het nachthok vaak een heel eind en ben je nog geen € 12,- kwijt.
Bronnen voor de wetenschappelijke onderzoeken:
1. Bilgili S.F, Montenegro G.I, Hess J.B, Eckman M.K: Sand as Litter for Rearing Broiler Chickens. Alabama Agricultural Experiment Station Journal University of Florida, 2009.
2. D.M. Miles, D.E. Rowe, T.C.Cathcart: Litter ammonia generation: Moisture content and organic versus inorganic bedding materials. Poultry Science, 2011.
3. Kathy Shea Mormino: The chicken chick's guide to backyard chickens. Verenigde Staten, 2017.
4. Damerow, Gail: Hatching And Brooding Your Own Chicks. Storey, 2013.
5. Jesse L. Grimes: Alternative litter materials for growing poultry. Department of Poultry Science, 2012.
Misschien vind je dit ook interessant:
