De gezondheidscheck

Kom erachter wat er met je kip aan de hand is

Kippen zijn meesters in het verbergen van pijn, ongemak en zwakte. Ze geven hele subtiele aanwijzingen als ze zich niet lekker voelen. Als je veel tijd met je kippen door brengt, dan pik je de signalen dat je kippen zich niet lekker voelen waarschijnlijk eerder op. Veelvoorkomende signalen dat je kip zich niet lekker voelt zijn: verstopt zitten in een hoekje, minder actief zijn, bleke kam of lellen, andere poep dan normaal, andere houding dan normaal, gebrek aan eetlust, minder eieren leggen. Dit zijn allemaal signalen die van jou als kippen baasje vragen om je kip goed te observeren. In dit artikel kom je erachter waar je op moet letten, van kop tot teen.

Weet je al wat de symptomen van je kip zijn? Klik dan hier voor de symptoomchecker.

Hoe kun je een kip oppakken?

Om een kip goed te kunnen onderzoeken, is het handig om ze vast te houden. De meeste kippen houden er echter niet van om aangeraakt te worden. Daardoor kan het een hele uitdaging zijn om je kip te pakken te krijgen. Maar hier is een handige truc voor: pak je kippen in het donker. Kippen zien namelijk niks in het donker, waardoor ze niet weg zullen vliegen als jij ze probeert te pakken. Het is fijn als iemand je daarbij wil helpen, om bijvoorbeeld met de zaklamp te schijnen. Als je de kip gepakt hebt, neem je de kip mee naar een verplichte plek (je huis, schuur of garage) om hem of haar verder te onderzoeken. Hieronder kun je zien hoe ik een kip uit het nachthok pak.

Nu kan de gezondheidscheck beginnen.

Het gedrag

Een gezonde kip is alert en actief, eet en drinkt de hele dag door, neemt vaker per dag een stofbad en rust over het algemeen tussen de middag. Een gezonde kip zit niet lang op dezelfde plek en loopt weg als je hem of haar op wil pakken. Kippen zijn gevoelig voor veranderingen, waardoor ze snel gestrest raken. Kippen die gestrest zijn zullen bang en gefrustreerd overkomen. Agressief gedrag, op en neer lopen voor de hekken, verstoppen in hoeken of in paniek raken zijn allemaal tekenen van stress. Doet jouw kip anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Is onrustig
> Is agressief
> Pikt eieren
> Blijft in het nachthok zitten
> Trekt zich terug
> Heeft geen eetlust
> Pest de andere kippen
> Pikt veren bij de andere kippen
> Blijft maar broeden op eieren

Normaal kippen gedrag

De mest ~ kippenpoep

Vaak is het eerste teken van een gezondheidsprobleem dat de mest van je kip er anders uitziet. Het is belangrijk om te kunnen herkennen welke kippenmest normaal is, en welke niet normaal is. Normale kippenmest is stevig en vast, zwartgrijs van kleur met een witte of geelachtige punt. De mest bestaat uit een poep en een plasgedeelte. Het witte/beige stukje is de plas. Gezonde mest wordt in een compacte, dikke hoop geproduceerd met een kleur van bruin tot bruingroen. De kleur kan verschillen door wat de kip gegeten heeft.

Naast deze normale kippenmest produceren kippen ook mest uit de blindedarm. Misschien denk je in eerste instantie dat dit diarree is, maar dat is het niet. Blindedarmmest lijkt op gesmolten chocola en kan karamel en bruine chocola kleurig zijn. Blindedarmmest en normale kippenmest kan door elkaar worden uitgepoept. Dan zie je een combinatie van de gesmolten chocola met de vastere substantie van de normale kippenmest. Ziet de mest van jouw kip er anders uit? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De mest:
> Bevat bloed
> Is dun
> Heeft zichtbare wormen
> Heeft een andere kleur dan normaal

Mijn kip heeft gekke poep

De ademhaling

De ademhaling van een gezonde kip hoor je nauwelijks. Kippen horen niet benauwd te zijn, te hoesten, proesten of snotteren. Elke luidruchtige, piepende of moeilijke ademhaling is niet normaal. Ademhalingsproblemen komen veel voor en kunnen heel besmettelijk zijn waardoor ze zich gemakkelijk verspreiden bij je kippen. Is de ademhaling van jouw kip anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Is benauwd (Naar adem aan het happen)
> Is aan het rochelen
> Is aan het hoesten
> Is aan het niezen

Mijn kip is benauwd

De veren

De veren horen te glanzen en plat tegen het lichaam aan te liggen. Gezonde kippen hebben geen beschadigde of vieze veren. Kijk ook goed tussen de veren: als je kip luizen of mijten heeft dan kan het zijn dat je deze weg ziet kruipen tussen de veren. Het is normaal dat kippen aan het einde van de legperiode wat versleten en loshangende veren hebben. Kippen komen ieder jaar in de rui om een nieuw verenkleed te krijgen. Dit kan geleidelijk gaan, maar ook heel snel, waardoor een kip een tijdje kaal kan zijn. De rui herken je doordat er altijd al wat nieuwe veren onderweg zijn. Die nieuwe veren herken je als witte buisjes. Zitten de veren van jouw kip anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Heeft kale plekken
> Heeft een kale kont
> Heeft een kale buik

De veren van mijn kip

De kop

De kip moet de kop goed omhoog kunnen houden, en alert om zich heen kijken. Als je in je handen klapt, dan moet de kip zijn hoofd optillen en rondkijken. De kop moet vrij zijn van bultjes, verdikkingen en schilfers. En de kip hoort de kop niet herhaaldelijk heen en weer te schudden. Ziet de kop van jouw kip er anders uit dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De kop van mijn kip:
> Heeft bultjes
> Is verdikt
> Heeft schilfers
> Schud heen en weer
> Maakt draai bewegingen

De kop van mijn kip

De nek

De nek hoort in een normale houding te staan, en niet gedraaid te zijn. Als dit wel het geval is, dan is er waarschijnlijk sprake van een draainek. Dit kan allerlei verschillende oorzaken hebben. Heeft jouw kip de nek anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De nek van mijn kip:
> Is gedraaid
> Hangt omlaag

Een draainek bij kippen

De kam en lellen

De kam en de lellen horen er goed doorbloed en stevig uit te zien. Meestal hebben ze een felrode kleur, tenzij je een kippenras hebt met een andere kleur lellen en kam. Als de normale kam van een kip meestal rechtop staat, dan mag hij niet opeens hangen. En als hij er normaal gesproken vol en dik uitziet, mag hij niet verschrompeld zijn. De kam en de lellen mogen niet bleek, paars of grijzig zijn. Er horen geen wratjes, bultjes of andere oneffenheden op de kam en de lellen te zitten. Het kan normaal zijn dat de kam en de lellen tijdens het broeden, tijdens de rui of wanneer de hen nog niet is begonnen met leggen van eieren, bleker is. Zijn de kam en lellen van jouw kip anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De kam en/of lellen van mijn kip zijn:
> Bleek
> Hebben bultjes
> Hebben schilfers
> Hebben een blauwe kleur

De kam en lellen van een kip

De ogen

Een gezonde kip heeft heldere, felgekleurde en levendige ogen. De ogen mogen niet droog, ingevallen, gezwollen, troebel, waterig of korstig zijn, en mogen geen luchtbellen of pus bevatten. Kippen hebben een derde ooglid, wat normaal is en over het algemeen niet meer doet dan een mooie foto verpesten. Zien de ogen van jouw kip er anders uit dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De ogen:
> Tranen
> Hangen half dicht
> Zijn ontstoken
> Zijn gezwollen
> Hebben belletjes
> Zitten korsten op

De ogen van een kip

De oren

Kippen hebben geen oorschelpen waardoor de oren niet opvallen. De oren van een kip zien eruit als een kleine opening aan beide kanten van het hoofd. Het oor is bedekt met een speciaal plukje met veren. Deze veren beschermen het oor. Als je de veertjes aan de kant doet, dan hoor je daar het oor te zien. Dit hoort eruit te zien als een gaatje waar je in kan kijken (de gehoorgang) De oren horen niet verdikt te zijn en er horen geen korstjes of pus in de oren zitten. Naast dat de oren ervoor zorgen dat een kip kan horen, zorgen de oren ook voor het evenwicht. Andere symptomen van een kip met een oorontsteking zijn: het evenwicht verliezen, met de kop schudden, kop scheef houden, veel gapen, minder kraaien als het een haan is, aan het oor krabben. Zien de oren van jouw kip er niet goed uit? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan kan doen.

De oren:
> Zijn verdikt
> Zitten vol met pus
> Zit een korstje op

De oren van een kip

De snavel

De snavel hoort schoon te zijn; er horen geen korsten, ontstekingen of schuim aan de buitenkant te zitten. De binnenkant moet vrij zijn van knobbels, aanslag, gele plekken en verkleuringen. De tong mag niet zwart zijn, ook niet op het puntje. Een kip hoort de snavel dicht te houden en hier geen gapende bewegingen mee te maken. Er mag geen slechte geur uit de snavel komen. Is je kip benauwd? Kijk dan bij het onderdeel ademhaling. Ziet de snavel van jouw kip er anders uit dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De snavel van mijn kip:
> Stinkt
> Heeft een zwarte tong
> Zitten gele plakkaten in
> Zit witte aanslag in
> Zit bloed in
> Maakt gaap bewegingen

De snavel van een kip

De neusgaten

De neusgaten horen eruit te zien als een kleine holte. Deze holte hoort niet verstopt te zijn. De holtes moeten vrij te zijn van snot, slijm of korstvorming. Zien de neusgaten van jouw kip er anders uit dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Heeft verstopte neusgaten
> Is aan het niezen

Verstopte neus kip

Het gewicht

Een volwassen kip moet een constant gewicht hebben. Gewicht verlies kan wijzen op ziekte. Maar je kip kan ook overgewicht hebben, meestal door verkeerde voeding, te veel snacks of te veel keukenresten. Je zou het misschien niet denken, maar overgewicht is een groot probleem bij kippen in de tuin. Het is een goed idee om je kip te wegen op het moment dat je ze vast hebt. Gewicht zegt namelijk veel over de gezondheid van je kip. Weeg de kip, maak een foto van de kip en de weegschaal of schrijf het gewicht en de naam van je kip op. Aan het borstbeen kun je voelen of je kippen te dik of te dun zijn. Het borstbeen is het bot tussen de borstspieren, die in het midden van de borst zit. Het borstbeen kun je voelen door je hand op de borst van de kip (voor de poten) te houden. Dit bot mag niet uitsteken, want dat zou kunnen betekenen dat de kip te mager is. Maar het mag ook niet juist heel moeilijk te voelen zijn, want dat zou kunnen wijzen op overgewicht. Voelt het borstbeen van jouw kip anders dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Is te dun (Je kunt het borstbeen vastpakken met je vingers)
> Is te dik (borstbeen is bijna niet te voelen)

Is mijn kip te dik of te dun

De huid

Verwondingen, kriebelbeestjes en andere afwijkingen kunnen goed verborgen worden door de veren. Bekijk de huid tussen de veren over het hele lichaam van de kip goed, om de huid te kunnen inspecteren. De huid moet vrij zijn van mijten, luizen, wondjes en knobbeltjes. Let op: aan het einde van de rug, boven de staart zit de stuitklier. Dit is normaal (zie de afbeelding hieronder, links boven) Ziet de huid van jouw kip er anders uit dan normaal? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip:
> Heeft wondjes
> Heeft bobbels
> Kruipen kleine beestjes tussen de veren
> Heeft witte bolletjes aan de veren zitten

De huid van mijn kip

De krop

In de krop wordt voedsel zacht gemaakt voordat het naar de maag gaat. Een gezonde krop is aan het begin van de dag leeg en nauwelijks voelbaar. Om te controleren of er krop problemen zijn, moet je de krop controleren in de ochtend, nog voordat de kip heeft gegeten. Dit omdat je dan kan controleren of het voedsel in de krop s ‘ nachts goed verteerd is. Als je in de ochtend voordat een kip heeft gegeten alsnog een soort bal voelt, betekent dit dat er kropproblemen zijn. Voelt de krop van jouw kip anders dan zou moeten? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De krop van mijn kip voelt:
> Hard (nog voordat de kip 's ochtends gegeten heeft)
> Als een waterballon (nog voordat de kip 's ochtends gegeten heeft)
> Leeg (overdag, als je de krop eigenlijk wel zou moeten voelen)

De krop van kippen

De vleugels

De vleugels moeten vrij zijn van wondjes, zwellingen of verwondingen. Controleer ook de oksel van de kip goed: deze moet vrij zijn van mijten en luizen. De vleugel van de kip hoort tegen het lichaam aan te liggen, en niet te hangen. Ziet de vleugel van jouw kip er anders dan zou moeten? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Mijn kip heeft een:
> Hangende vleugel
> Wond onder de vleugel

De vleugels van mijn kip

De buik

Tussen de poten kun je de buik van de kip voelen. De buik hoort niet veel dikker te zijn dan de rest van de kip. Een erg opgezette buik is niet goed. De buik moet wel stevig zijn, maar niet hard, gezwollen of zacht (zoals een waterballon) voelen. Afwijkingen van de buik wijzen al snel op ernstige problemen zoals een buikvliesontsteking of een eileiderontsteking. Op de foto zie je een kip met een opgezette buik. Voelt de buik van jouw kip dikker en opgeblazen? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De buik van mijn kip voelt:
> Verdikt/opgeblazen

Opgezette buik kip

De cloaca

De cloaca moet schoon en vochtig zijn, niet nat, en er mag geen poep aan blijven plakken. Een gezonde cloaca ziet eruit als een gleuf van een spaarpot. Als een kip aan de leg is dan zul je zien dat de gleuf iets meer een vorm van een rondje heeft. De cloaca mag niet uitsteken, bloederig of juist droog zijn. De cloaca is een populaire plek voor kriebelbeestjes, kijk hier dus ook extra goed naar. En let ook goed op of er rond de cloaca geen witte klontjes zitten aan het begin van de veren. Ziet de cloaca van jouw kip er anders dan zou moeten? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De cloaca van mijn kip:
> Is uitgepuild
> Bevat kleine beestjes
> Heeft natte veren
> Heeft kleine bloedingen
> Heeft witte klonten aan het begin van de veren
> Heeft persdrang
> Kan ik een ei voelen
> Mijn kip heeft een kale kont

De cloaca van mijn kip

De eieren

Vanaf ongeveer 6 maanden oud legt een gezonde hen eieren. Als je kip minder eieren legt, moet je alert zijn. De eierproductie is een van de eerste dingen die stopt als een kip ziek is. Hennen stoppen meestal met leggen als ze in de rui komen, omdat al hun energie en voedingsstoffen worden besteed aan het maken van nieuwe veren. Maar ook na een stressvolle gebeurtenis kunnen ze opeens voor langere tijd stoppen met leggen. Het zou ook kunnen zijn dat de eieren er opeens anders uit zien dan normaal, of dat er bloed aan een ei zit. Het kan ook zijn dat je een gek gevormd, wit/crème kleurig iets vindt in het legnest. Dat noemen ze een eiconcrement. Het kan ook zijn dat er kleine beestjes op de eieren te zien zijn. Ziet de eieren van jouw kip er anders uit dan normaal of is je kip gestopt met leggen? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De eieren van mijn kip:
> Zijn anders dan anders
> Hebben ribbels
> Hebben meer stippen
> Zijn verkleurd
> Hebben geen schaal
> Hebben een dunne schaal
> Is een windei
> Zijn heel klein
> Zijn heel groot
> Zijn er minder dan normaal
> Mijn kip is gestopt met leggen
> Er ligt een wit/créme kleurig iets in het legnest
> Zitten kleine beestjes op

De eieren van mijn kip zijn anders dan normaal

Poten, voetzool en tenen

Gezonde poten zijn niet schilferig of opgezet. De schubben op de poten en tenen van een kip moeten glad zijn en plat liggen. Ze mogen niet bol staan, schilferig of korstig zijn. Er hoort geen witte aanslag op de poten te zitten. De nagels moeten een normale lengte hebben, en anders bijgeknipt worden. Bekijk ook de voetzool goed, deze mag geen zwarte pit bevatten. Ziet de poten, voetzool of tenen van jouw kip er anders uit dan zou moeten? Dan kun je HIER onderzoeken wat er aan de hand kan zijn.

De poten van mijn kip zijn:
> Verlamd
> Verdikt
> Hebben opgezette schubben

Mijn kip:
> Loopt als een pinquïn
> Waggelt
> Loopt mank
> Kan niet lopen

De voetzool van mijn kip:
> Is gezwollen
> Heeft een zwarte punt

De poten van mijn kip

Is het gelukt?

Ik hoop dat dit artikel antwoord heeft gegeven op je vragen! Heb je nog vragen? Stuur me dan gerust een berichtje via de whatsapp knop!

Let op: wij hebben veel ervaring met kippen maar zijn geen dierenarts. Raadpleeg bij twijfel altijd een (gespecialiseerde vogel) dierenarts.

Klantenservice

Gebruiksaanwijzing

Verzenden & bezorgen

Algemene voorwaarden

Privacy policy

Disclaimer

Zoeken

Volg de Kippenclub:

Instagram Facebook

© 2024 | De Kippenclub

Ja, ik wil het kippen nieuws graag ontvangen!

Je ontvangt wekelijks praktische tips in je mail box om het houden van blije & kippen zo makkelijk mogelijk te maken.

Whatsapp berichtje sturen
1
Kom je er niet uit? Dan kun je mij een whatsapp berichtje sturen, dan kijk of denk ik met je mee!